Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την ελευθερία του Τύπου, καταλαμβάνοντας την 89η θέση στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου που δημοσίευσαν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF).
Η χώρα μας μάλιστα σημείωσε πτώση από την 88η θέση της περσινής χρονιάς.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα συγκέντρωσε 55,37 μονάδες στον σύνθετο δείκτη ελευθερίας του Τύπου, μειωμένες από 57,15 το 2024, τοποθετώντας την στη «πορτοκαλί ζώνη» των προβληματικών χωρών.
Ενδεικτικά, η χώρα μας βρίσκεται πίσω από την Αργεντινή και την Ουγγαρία, και παραμένει σε χειρότερη κατάσταση από γείτονες της Βαλκανικής, όπως τα Σκόπια, η Βουλγαρία και η Αλβανία.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα είναι πιο περιορισμένη και από χώρες της Αφρικής, με το Νίγηρα, τη Ζάμπια, την Μποτσουάνα και άλλες 17 αφρικανικές χώρες να κατατάσσονται υψηλότερα από την Ελλάδα.
Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκονται χώρες όπως η Νορβηγία, η Εσθονία και η Ολλανδία, ενώ στις τελευταίες θέσεις το Αφγανιστάν, το Ιράν, η Συρία, η Κίνα και η Βόρεια Κορέα.
Η έκθεση RSF αναφέρει ότι η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση από το 2021.
Την ίδια ώρα, η βαθμολογία της Ελλάδας στο δείκτη της πολιτικής ελευθερίας του Τύπου είναι ακόμα χειρότερη από τον γενικό δείκτη.
Βαθμολογούμαστε με κάτω από τη βάση (44,4 στα 100. Βρισκόμαστε στην 94η θέση, εξαιτίας μιας σειράς συστημικών πληγών: Ο ασφυκτικός κυβερνητικός έλεγχος στα δημόσια ΜΜΕ – που υπάγονται απευθείας στο γραφείο του πρωθυπουργού, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η ανεξαρτησία τους.
Η βραδύτητα και η αναποτελεσματικότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, που δεν έχει αναμορφωθεί ουσιαστικά.
Τέλος, η παρακολούθηση δημοσιογράφων από την ΕΥΠ – η οποία επίσης εποπτεύεται από τον πρωθυπουργό – και η στοχοποίησή τους από το παράνομο κατασκοπευτικό λογισμικό Predator.
Οι νόμοι που ψηφίστηκαν ως απάντηση στο σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών Predatorgate, κρίνονται ανεπαρκείς για να προστατεύσουν τους πολίτες από την αυθαίρετη παρακολούθηση, καθώς δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
«Αγκάθι» για τη δικαιοσύνη είναι το γεγονός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο απάλλαξε την ΕΥΠ από την εμπλοκή της στο σκάνδαλο των υποκλοπών.
Το νομοσχέδιο για τα μέσα ενημέρωσης οδήγησε στη δημιουργία μιας αμφιλεγόμενης επιτροπής δεοντολογίας, αναφέρεται χαρακτηριστικά. Επίσης γίνεται αναφορά στην καταδίκη δημοσιογράφου για διάδοση ψευδών πληροφοριών, χωρίς να υπάρχουν ουσιαστικά αποδεικτικά στοιχεία, μια χαρακτηριστική περίπτωση SLAPP.
Από τους πέντε επί μέρους δείκτες που άπτονται της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα, ο χειρότερος από όλους είναι η οικονομική κατάσταση. Εκεί η χώρα μας βρίσκεται στην 127η θέση, στην τελευταία ζώνη της παγκόσμιας κατάταξης, με μόλις 35 βαθμούς στους 100, σε χειρότερη κατάτσαση από την Κολομβία, το Περού και την Αϊτή.
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, σε συνδυασμό με τη μείωση του αναγνωστικού κοινού και των διαφημιστικών προϋπολογισμών, έχει θέσει σε αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης. Ο αντίκτυπος της νέας νομοθεσίας που αποσκοπεί στην αύξηση της διαφάνειας της ιδιοκτησίας και της χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης παραμένει αβέβαιος.
