Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται να επισκεφθεί για πρώτη φορά εδώ και έξι χρόνια τον Λευκό Οίκο, αποφασισμένος να κλείσει συμφωνίες που θα αποκαταστήσουν τις τεταμένες σχέσεις Άγκυρας-Ουάσιγκτον.
Η συνάντηση του Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο στην Άγκυρα για να αγοράσει μαχητικά της Lockeheed Martin, επιβατικά αεροσκάφη της Boeing, αλλά και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) συνολικής αξίας άνω των 50 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με όσα δήλωσαν Τούρκοι αξιωματούχοι στο πρακτορείο Bloomberg.
O Ερντογάν προσβλέπει σε αναθέρμανση των σχέσεων Άγκυρας-Ουάσιγκτον
Για τον Ερντογάν, το τετ-α-τετ με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο συνιστά μια ευκαιρία αναθέρμανσης των διμερών σχέσεων, που έχουν κλονιστεί λόγω της αγοράς από την Άγκυρα των S-400, διπλωματικών διαφωνιών και δασμών αντιποίνων.
Η Τουρκία εξακολουθεί να εξαρτάται από την αμερικανική στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη προκειμένου να διατηρήσει την περιφερειακή της επιρροή, και οι επενδυτές θεωρούν τον ρόλο της στο ΝΑΤΟ ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας της Μέσης Ανατολής. Οι προσδοκίες για μια αναθέρμανση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων ενίσχυσαν τις τουρκικές αγορές, με τις τιμές των μετοχών να παίρνουν την ανιούσα αφότου ανακοινώθηκε η συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα.
«Ο Ερντογάν θέλει να χρησιμοποιήσει ως μοχλό την προεδρία του Τραμπ προκειμένου να αναδιαμορφώσει και να βελτιώσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις με έμφαση στη βελτίωση των αμυντικών δεσμών», δήλωσε ο Εμρέ Πεκέρ, διευθυντής της Eurasia Group Europe με έδρα το Λονδίνο. «Οι συμφωνίες στον τομέα της ενέργειας και της άμυνας που επιδιώκει ο Ερντογάν αποτελούν βασικούς πυλώνες μιας αμοιβαία επωφελούς, συναλλακτικής σχέσης που θα διεγείρει το ένστικτο του Τραμπ για τη σύναψη συμφωνιών» πρόσθεσε.
Η πορεία προς την αναθέρμανση των σχέσεων Άγκυρας-Ουάσιγκτον
Ερντογάν και Τραμπ έχουν διανύσει μεγάλη απόσταση από την τεταμένη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο του 2019. Μετά τη δέσμευση, νωρίτερα εκείνη τη χρονιά, του Τραμπ να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία, η Τουρκία εισέβαλε στο βόρειο τμήμα της χώρας κατά των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ κουρδικών δυνάμεων, ωθώντας την Ουάσιγκτον να επιβάλει κυρώσεις σε αρκετούς Τούρκους αξιωματούχους.
Η συμμαχία ΗΠΑ-Τουρκίας γλίτωσε οριακά την κατάρρευση όταν ο τότε αντιπρόεδρος Μάικ Πενς μεσολάβησε για μια παύση των εχθροπραξιών, επιτρέποντας στις υποστηριζόμενες από την Ουάσιγκτον κουρδικές δυνάμεις να απομακρυνθούν από την τουρκική γραμμή πυρός.
Έξι χρόνια μετά -κι αφού μεσολάβησε η προεδρία του Δημοκρατικού Μπάιντεν, για την κυβέρνηση του οποίου η Τουρκία δεν αποτελούσε προτεραιότητα- Ερντογάν και Τραμπ έχουν να κερδίσουν αμφότεροι από την αναθέρμανση. Η Τουρκία είναι πρόθυμη να καλύψει κάποιες από τις στρατιωτικές και ενεργειακές της ανάγκες με αγορές από τις ΗΠΑ, προσφέροντας στον Τραμπ μια εύκολη εμπορική συμφωνία.
Εξίσου σαφή είναι τα πλεονεκτήματα και για την Τουρκία. Ο Ερντογάν επιθυμεί θέλει να υπογραμμίσει την προσήλωση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ μετά την προ διετίας επανεκλογή του. Έχει ήδη καθησυχάσει τους διεθνείς επενδυτές εγκαταλείποντας τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του και τοποθετώντας στο τιμόνι του υπουργείου Οικονομικών τον πρώην στρατηγικό αναλυτή της Merrill Lynch, Μεχμέτ Σιμσέκ.
Ο Ερντογάν θέλει να παραμερίσει αγκάθια με τις ΗΠΑ που θα εμπόδιζαν την παραμονή του στην εξουσία
Ωστόσο, η καλλιέργεια στενής σχέσης με τον Λευκό Οίκο είναι το κλειδί για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις τουρκικές αγορές μέχρι να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός (πάνω από 30% τώρα) και να ανασυγκροτήσει η Τουρκία τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να αντέξει τις αναταραχές. «Ο Ερντογάν, ο οποίος δίνει προτεραιότητα στην παραμονή του ως πρόεδρος, στοχεύει να αποφύγει να θέσει σε κίνδυνο την πορεία του με τυχόν προβλήματα που προκύπτουν από τις ΗΠΑ ή τον Τραμπ μέχρι τις εκλογές του 2028 ή νωρίτερα», δήλωσε ο Νιχάτ Αλί Οζτζάν, στρατηγικός αναλυτής στο think tank TEPAV, με έδρα την Άγκυρα.
Τα πιθανά deals της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον
Το μεγαλύτερο μέρος των πιθανών συμφωνιών του Ερντογάν με τον Τραμπ θα μπορούσε να αφορά στον τομέα της αεροπορίας. Η Boeing και η Lockheed Martin ενδέχεται να λάβουν παραγγελίες για έως και 250 εμπορικά αεροσκάφη, καθώς και επιπλέον F-16, είπαν οι Τούρκοι αξιωματούχοι στο Bloomberg.
Ο Τραμπ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι υπάρχει πιθανότητα άρσης του αδιεξόδου για τα F-35, από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των οποίων αποπέμφθηκε η Τουρκία μετά την αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Η αγορά αυτή οδήγησε σε κυρώσεις από το Κογκρέσο, γνωστές ως CAATSA, που στοχεύουν την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας και παραμένουν σε ισχύ.
Η Τουρκία έχει αρνηθεί να εγκαταλείψει τους S-400, όπως απαιτεί η Ουάσιγκτον, αλλά ελπίζει ότι ένας συμβιβασμός σχετικά με την ανάπτυξή τους θα μπορούσε να ανοίξει ξανά την πόρτα για την αγορά 40 F-35, σύμφωνα με τους Τούρκους αξιωματούχους.
Χθες Τετάρτη η Τουρκία ανακοίνωσε μακροπρόθεσμες συμφωνίες με τις Mercuria Energy Group και Woodside Energy Group για την αγορά περίπου 76 δισ. κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου κυρίως από μονάδες στις ΗΠΑ.
Οι αποστολές φυσικού αερίου και οι αμυντικές συμφωνίες θα ενισχύσουν το διμερές εμπόριο, που οι δύο χώρες έχουν πει ότι θέλουν να τριπλασιάσουν σε περίπου 100 δισ. δολάρια ετησίως. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι εξαγωγές ήταν περίπου ισορροπημένες και στις δύο κατευθύνσεις, επιτρέποντας στην Τουρκία του Ερντογάν να συμπεριληφθεί σε εκείνες που βρέθηκαν αντιμέτωπες με τους χαμηλότερους δασμολογικούς συντελεστές (15%) που επέβαλε τον Αύγουστο ο Τραμπ.
Οι επιπτώσεις για τη Συρία της αναβίωσης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων
Η κατεύθυνση που θα πάρουν οι σχέσεις Άγκυρας-Ουάσιγκτον θα έχει επιπτώσεις πέραν των συνόρων της Τουρκίας, ειδικά στη Συρία.
Η Άγκυρα προσβλέπει στην αμερικανική βοήθεια για να πετύχει μια συμφωνία μεταξύ των κουρδικών πολιτοφυλακών στη Συρία και των αφοσιωμένων δυνάμεων στη νέα κυβέρνηση του μεταβατικού προέδρου Αχμέντ Αλ-Σαράα στη Δαμασκό.
Η Άγκυρα θεωρεί τις κουρδικές ομάδες στη Συρία ως προέκταση του PKK, που συμφώνησε πρόσφατα να παραδώσει τα όπλα του. Ωστόσο, η Τουρκία ανησυχεί ότι ορισμένοι μαχητές του PKK ενδέχεται να διαφύγουν στη Συρία και να συνεχίσουν να αποτελούν απειλή από εκεί, χρησιμοποιώντας όπλα που είχαν προμηθεύσει οι ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της απειλής του Ισλαμικού Κράτους.
Η διάσταση απόψεων στις περιφερειακές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της ανοιχτής κριτικής του Ερντογάν προς τον σύμμαχο των ΗΠΑ, το Ισραήλ, συνιστούν απειλή για την αναθέρμανση των σχέσεων που επιδιώκει ο Ερντογάν και «ίσως να μην του επιτρέψουν να πετύχει μακροπρόθεσμη σταθερότητα στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις μέσω οικονομικών προσφορών», δήλωσε ο Νιχάτ Αλί Οζτζάν στο Bloomberg.
Πηγή: iefimerida.gr
